1974 yılının öne çıkan şarkıları

Programın açılışını, bir önceki yıl yayınlanmasına karşın 1974’ün ilk aylarında listelerin üst sıralarında yer alan bir şarkıyla yaptık. Nicole Croisille, Hubert Giraud & Jean-Pierre Lang ikilisinin imzasını taşıyan Parlez-moi de lui adlı parçasını seslendirdi. Aynı adı taşıyan bir başka şarkıyı altmışların ikinci yarısında Françoise Hardy ve Dalida’nın da seslendirmiş olmasından dolayı, Il ne pense qu’à toi ismiyle de biliniyor bu şarkı. Parçanın ilerleyen dönemde İtalyanca ve Finceye de uyarlandığını da hatırlatalım.

1964’teki askeri darbe sonrası birçok Brezilyalı müzisyen farklı Avrupa ülkelerine göç etmiş ve kariyerlerine burada devam etmek zorunda kalmıştı. Söz konusu müzisyenlerin eserleri buralarda yaşayan meslektaşlarını da etkilemişti haliyle. Bu isimlerden biri de 1970’de İtalya’ya gelen Chico Buarque’ydi. Sanatçının parçaları o dönemde Claude Nougaro, Georges Moustaki ve Nicole Croisille gibi isimler tarafından Fransızca sözlerle seslendirilmişti. En ünlü Chico Buarque uyarlamalarından biri de Pierre Vassiliu’ya aitti. Sanatçının, burjuvazinin, sefalet içinde yaşayan Brezilya halkına karşı olan önyargılarını eleştirdiği için askeri yönetimin sansürüne maruz kalan şarkısı Partido alto’yu, birçok denemenin ardından Fransızcaya, Qui c'est celui-là ismiyle, son derece serbest bir şekilde adapte etmeye karar vermişti Vassiliu ve böylece ortaya içerik bakımından orijinaliyle pek alakası olmasa ve bu durum Chico Buarque’nin hiç de hoşuna gitmese de, oldukça eğlenceli bir şarkı çıkmıştı. Üç ay içinde üç yüz bin gibi bir satış rakamına ulaşan parça, müzik listelerinin de zirvesine oturdu. 

1973'te yeni albümü "Vu de l’exterieur" üzerinde çalışan Serge Gainsbourg, albümdeki şarkılardan biri için, o dönemde birlikte yaşadığı Jane Birkin ve bundan bir süre önce dünyaya gelen kızları Charlotte ile ilgili bir anıdan ilham almıştı. Jane o zamanlar henüz küçük bir bebek olan Charlotte’tan ilk kez ayrılması gerektiğinde ufak çaplı bir sinir krizi geçirmiş ve gözyaşlarına hâkim olamamış, çocuğundan kısa süreliğine de olsa ayrılma fikri onu büyük bir üzüntüye boğmuştu. İşte, bir annenin kızından ayrılma fikrine verdiği bu tepki, Gainsbourg’a ayrılık temasını işleyen bir şarkı yazma konusunda ilham kaynağı oldu ve böylece ortaya, Jane Birkin’in hıçkırıklarının katkısıyla daha da dramatik bir hal alan Je suis venu te dire que je m’en vais (Sana gittiğimi söylemeye geldim) çıktı. Gainsbourg’un 1973 Mayıs’ında, şarkıyı kaydederken kalp krizi geçirmesi ve bir süre hastanede yatması şarkıya daha da farklı bir anlam katarken sanatçı bundan sonra daha fazla sigara ve alkol tüketeceğini söyleyerek alışılagelmiş provokatif tavırlarını sürdürecekti. Parçayı 1991’de Jane Birkin’in, Gainsbourg’un ölümünden yaklaşık üç ay sonra verdiği konserin kapanışında, son derece etkileyici bir yorumla seslendirdiğini de hatırlatalım.

Altmış sekizinci Eurovision Şarkı Yarışması, bu hafta sonu İsveç’in Malmö kentinde düzenlenecek. Yarışmada Fransa’yı, Mon amour adlı şarkısıyla Slimane temsil edecek. 1974’te Fransa adına hangi şarkı yarışmıştı diye bakacak olursak eşine pek de rastlanmayan bir durumla karşılaşıyoruz. Normalde o yıl Dani’nin, sözü ve müziği Christine Fontane imzasını taşıyan La vie à 25 ans adlı şarkıyla temsil etmesi gerekiyordu ülkesini, ne var ki Cumhurbaşkanı Georges Pompidou’nun 2 Nisan’da hayata veda etmesi nedeniyle ilan edilen milli yas gereği Fransa yarışmadan çekilince bu güzel şarkı da zamanla unutulup gitti. Dani ertesi yıl bu kez Serge Gainsbourg imzasını taşıyan Comme un boomerang ile Eurovision seçmelerine katıldı. Bu kez de jüri şarkıyı fazla "kaba ve agresif" bulunca sanatçını Eurovision hayalleri bir kez daha suya düşmüş oldu. 1974 Eurovision Şarkı Yarışmasını ise, İsveç adına yarışan ABBA grubu Waterloo adlı şarkıyla kazanırken bu aynı zamanda 2023’te yarışmayı yedinci kez birincilikle bitiren İsveç’in ilk Eurovision zaferi olarak tarihe geçecekti.

1974 ilkbaharında müzik listelerinin zirvesine tırmanan Mon vieux’nün hikâyesi ise aslında 1962 yılına uzanıyor. O yıl daha önce Edith Piaf ve Yves Montand gibi isimlerle de çalışan söz yazarı Michelle Senlis, bir işçinin günlük hayatını onun oğlunun gözünden anlatan bir şarkı yazmış, parçanın bestesini ise Jean Ferrat’nın yetenekli ellerine teslim etmişti. Normalde parçayı Ferrat’nın seslendirmesi planlanırken, babası İkinci Dünya Savaşı sırasında toplama kampına gönderilen sanatçı buna sıcak bakmayınca, Mon vieux ilk olarak Jacques Boyer ve Jean-Louis Stain tarafından kaydedildi ne var ki pek fazla ses getirmedi. Şarkı bundan on iki yıl sonra Barclay stüdyoları yapımcılarından Gérard Meys sayesinde ikinci bir şans elde edecekti. Parçanın o dönemde La tendresse ve Faut pas pleurer comme ça gibi şarkılarla yavaş yavaş şöhret basamaklarını tırmanmakta olan Daniel Guichard için uygun olduğunu düşünen Meys, bu fikrinden genç sanatçıya bahsedecek, babasını henüz on beş yaşında kaybeden Guichard da bunu memnuniyetle kabul edecekti. Böylece şarkının ilk versiyonu üzerinde yapılan birkaç değişiklik sonrasına kayıtlar tamamlandı ve Mon vieux kısa sürede müzik listelerinin zirvesine oturdu. 

1972’de yayınladığı Kiss me adlı single sayesinde adını geniş kitlelere duyuran Claude Noël Gérard Dhôtel ya da sahne adıyla C.Jerôme, yapımcısı Jean Albertini ile birlikte ilk stüdyo albümünün hazırlıklarını yaparken, besteci Sylvain Garcia ikiliye son derece hareketli ve eğlenceli bir melodi sunmuştu. Beste C.Jerôme’un çok hoşuna gitti ve ona, iki yıl önce tanıştığı Annette adlı genç kadını düşünerek C’est la vie, on s’aime adlı şarkıyı yazması için esin kaynağı oldu. Buna karşın kayıtlar sırasında, parçanın sözlerini sıradan ve bayağı bulan Jean Albertini farklı bir arayışa girdi ve gün boyunca şakayla karışık "C.Jerôme, C’est moi (C.Jerôme – o benim)" diye mırıldanan ses teknisyeninden aldığı ilhamla şarkıya birkaç dakika içinde yeni sözler yazdı. İki eski aşığın yeniden buluşmasını anlatan parça 1974'ün Nisan ayının sonunda piyasaya çıktı ve yaz sonunda müzik listelerinin zirvesine oturdu.

Yetmişli yıllar, altmışların başında Fransız müzik piyasasını saran yé-yé akımının önde gelen isimlerinden olan France Gall’e çok yaramamış, sanatçının kariyeri bu yıllarda duraklama dönemine girmişti. Gall’in 1974’te Michel Berger’yle tanışması her şeyi değiştirdi. Yakın geçmişte Véronique Sanson ve Françoise Hardy’yi adeta yeniden yaratan söz yazarı-besteci-yorumcu Berger, Gall’in hem özel hayatında hem de kariyerinde dönüm noktası rolü üstlendi. Berger’nin o yıl Gall için yazdığı ilk önemli şarkı olan La Déclaration d’amour yani ilan-ı aşk, altmışlı yılların saf okullu kızının artık olgun bir eş ve anneye dönüştüğünü de ilan ediyordu adeta. France Gall ilerleyen yıllarda kendisiyle yapılan bir röportajda: “İlk albüm, ilk şarkı, Bu ilk seferden o kadar çok şey bekliyordum ki piyanoda şarkıyı bana çaldığında... nasıl söyleyeyim... biraz hayal kırıklığına uğradım. Ritmik bir şarkı hayal ediyordum ama işte duygusal bir aşk ilanıyla karşınızdaydım. Stüdyoya girdiğimde biraz gergindim, buna karşın bir-iki tekrardan sonra Michel memnun oldu. Gece saat 2 gibi bir gitar solosunun eksik olduğunu fark etti. Bitkin halde stüdyonun kapısını açtı ve yan tarafta çalışan ve eve gitmekte olan bir gitaristle karşılaştı. Bu Jean-Pierre Castelain’di. Sadece on beş dakika içinde Castelain'in gitarı ve Michel’in piyanosu, şarkıya kendine özgü ritmini kazandırdı.” diyecekti bu parçayla ilgili.

Yetmişlerde şöhretinin doruğunda olan Charles Aznavour, Fransızca şarkılarıyla olduğu kadar Almanca, İngilizce, İtalyanca ve İspanyolca olarak seslendirdiği parçalarla da hayran kitlesini genişletiyordu. Sanatçı 1974’te İngiliz gazeteci ve söz yazarı Herbert Kretzmer’le birlikte, İngiltere’de yayınlanan Seven Faces of Woman adlı televizyon dizisi bir şarkı yazdı. She adlı parça ülkede büyük ses getirecek ve İngiliz müzik listesinde zirveye tırmanıp tam dört hafta orada kalacaktı. Aznavour aynı yıl parçanın Fransızca, Almanca, İtalya ve İspanyolca versiyonlarını da yayınladı ama hiçbiri She kadar ilgi görmedi. Parça 1999’da, başrollerini Julia Roberts ve Hugh Grant’ın paylaştığı Nothing Hill filmindeki Elvis Costello yorumuyla yeniden gündeme gelmiş sonrasında da Laura Pauisini ve Bryan Ferry gibi isimlerce de yorumlanmıştı.

Amerikalı rock’n’roll ve country şarkıcısı Del Shannon en büyük hit parçalarından biri olan Runaway’i 1961 yılında piyasaya sürmüştü. Şarkı, Amerikan listelerinin yanı sıra, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda ve İngiltere’de de bir numaraya oturmuştu.  Parça, o dönemde Fransızcaya da uyarlanmış ve Richard Anthony, Rocky Volcano ve Dalida’nın kardeşi Orlando tarafından Mon amour disparu adıyla seslendirilmişti ama yé-yé fırtınasının ortasında, benzer birçok parça arasında unutulup gitmişti. Şarkıyı Fransa’da yeniden liste başına taşıyan isimse, 1974’ün son günlerinde, Hollandalı şarkıcı Dave oldu. O yıl The Rubettes’in Sugar baby love’ından uyarladığı Trop beau ile adını duyuran genç adam, Runaway uyarlaması Vanina ile sekiz yüz bini aşan bir satış rakamına ulaşarak müzik liselerinin zirvesine oturdu. 

Dördüncü stüdyo albümünü 1973 yılında piyasaya süren Michel Sardou, bu albümde yer alan Les vieux mariés ve La maladie d’amour adlı parçalarla büyük beğeni toplasa da albümün dikkat çeken bir diğer şarkısı Les villes de solitudes, toplumun bir kesiminden büyük tepki almış, şarkıda geçen bazı sözler nedeniyle Sardou feminist organizasyonlar tarafından kadın düşmanlığıyla suçlanmıştı. Bu nedenle ertesi yılı daha az riskli şarkılara ayırmak isteyen sanatçı, 1974’ün yaz aylarında Je veux l'épouser pour un soir adlı romantik parçayla listelerin zirvesine tırmandı. Sanatçının o yıl içinde yayınladığı ikinci single olan Une fille aux yeux clairs ise, bu kez aile ilişkilerini konu alıyor, Sardou bize eski bir fotoğraf aracılığıyla annesinin gençlik günlerini keşfeden bir adamdan bahsediyordu. Sözleri Michel Sardou ve Claude Lemesle, müziği ise Jacques Revaux imzalı şarkı, altı yüz binin üzerine bir satış rakamına ulaşırken Fransa listesinde iki numaraya kadar tırmanmayı da başaracaktı.

Altmışlı yıllarda Sylvie Vartan’ın sekreterliğini üstlenen Carlos, 2 minutes 35 de bonheur adlı şarkıda onunla düet yaparak şarkıcılığa da adım atmış, yetmişlerde ise Claude Lemesle imzalı şarkılar sayesinde kendine müzik listelerinde yer bulmaya başlamıştı. Sanatçının en fazla ses getiren parçalarından biri ise, müziği Joe Dassin imzalı bir cha cha olan Señor Météo’ydu. Şarkıda: “Kar yağacak önlem alın diyorsun, ben bermuda şortumu giyiyorum, tahminlerinde güneş varsa eğer, puantiyeli şemsiyemi çıkarıyorum” sözleriyle meteorolojik tahminleri zaman zaman tutmayan Albert Simon ve Jean Breton gibi dönemin ünlü hava durumu spikerlerini tiye alıyordu Carlos.